PIE # 35 - Piosenki, które zmieniały świat

(27.09.2008) Gwido Zlatkes

Od najdawniejszych czasów pieśni i piosenki były świadkami i świadectwem stającej się historii. Jak np. Marsylianka wiodły lud na barykady, czy jak Mazurek Dąbrowskiego przez wiele pokoleń krzepiły ducha Polaków i podtrzymywały tożsamość narodową. W dwudziestym wieku postać barda z gitarą stała się symbolem protestu przeciwko opresji i nadziei na zmianę i lepsze jutro. Since time immemorial, songs were witnesses and testimonies of history in the making. Like the Marseilles, they led people on barricades, or like Dabrowski’s Mazurka for generations of Poles, they strengthened spirits and aided national identity.

Za niepokorę artyści często płacili wygnaniem z ojczyzny, czasem śmiercią, a my słuchaliśmy ich piosenek ze zdartych od wielokrotnego kopiowania taśm magnetofonowych, a potem śpiewaliśmy je przy ognisku. Mój „wykład” to jedynie pretekst do zaprezentowania w całości kilkunastu najbardziej znaczących protest songów ostatniego stulecia z mojej kolekcji nagrań: amerykańskich, południowoamerykańskich, hiszpańskich, portugalskich, rosyjskich, czeskich i polskich. Po polsku będzie jedynie słowo wiążące gwoli przypomnienia paru związanych z nimi faktów. In the 20th century, the figure of a bard with a guitar became a symbol of protest against oppression and the hope for change and a better tomorrow. Artists often paid for their obstinacy with exile and sometimes death, while we listened to their tapes barely audible due to multiple copying, and then sang their songs at bonfires. My “lecture” is just a pretext to play several of the most significant 20th century protest songs in their entirety: American, Latin-American, Spanish, Portuguese, Russian, Czech and Polish. My narrative in Polish will just point out a few basic facts about the songs.